Tip 1 diyabet, Tip 2 diyabet, gebelik diyabeti ve özel diyabet formları olmak üzere diyabetin 4 farklı tipi mevcuttur.

Tip 1 ve Tip 2 Diyabetin Başlıca Farkları Nelerdir?

Çocuklarda ve gençlik yıllarında ortaya çıkan Tip 1 diyabette, bağışıklık sistemindeki bozukluklar nedeniyle pankreasta insülin yapan hücreler tahrip olur. Vücutta yeterli insülin yapılamadığından bu hastalar, dışarıdan insülin alamaz ise diyabet koması (ketoasidoz) gelişir ve yaşamları tehlikeye girebilir. Bu hastalar zayıftır, hastalık belirtileri kısa süre içinde ortaya çıkar ve gelişir. Bu diyabet tipinin tüm diyabetlilere oranı %5-10’dur.

Halen en sık görülen diyabet formu olan ve orta-ileri yaş grubunda görülen Tip 2 diyabette ise kişilerin pankreasında insülin üretilmesine rağmen insülinin çeşitli periferik dokularda, özellikle adale, yağ, karaciğer ve damarlarda şişmanlık ve hareketsizlik nedeniyle insülinin etkilerine karşı vücutta direnç oluşmuştur ve insülin etkisi yetersiz kalır. Sinsi başlayan ve bu nedenle geç fark edilen bu tip diyabette kalıtımın rolü büyüktür.

Başlangıçta sadece yaşam tarzı düzenlenerek dengeli ve sağlıklı beslenme ile fiziksel aktivitenin artırılması ve kilo fazlası olanların zayıflatılması ile hastalık kontrol altına alınabilir. Genellikle birkaç yıl sonra şeker düşürücü ilaçlara ihtiyaç duyulur. Hastalığın doğal süreci, bazen de tedaviye uyumsuzluk nedeniyle zamanla geçici veya kalıcı sürelerle insülin kullanmak gerekebilir. Ortalama olarak 15 yıllık bir diyabetli yaşam süreci sonunda, diyabetli hastaların üçte biri sürekli insülin kullanma aşamasına gelir.

Tip 2 Diyabet Açısından Kimler Risk Altındadır?

Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Özellikle kilo fazlası olan 45 yaş üstü bireylerde, açlık kan glukoz ölçümü ile diyabet aranmalı, normal (açlık glukoz düzeyi 100 mg/ dl’nin altında) ise 3 yılda bir tekrar edilmelidir. Fazla kilolu kişiler, aşağıdaki risk gruplarından en az birine mensup ise diyabetin araştırılmasına daha genç yaşlarda (30’lu yaşlarda) başlanmalı ve diyabet aranması, açlık kan glukoz düzeyleri normal bulunsa bile hekim öngördüğünde şeker yükleme testi (OGTT) yapılması gerekmektedir.

• Diyabetlilerin 1. ve 2. derece yakınları (özellikle anne, baba, kardeş veya çocukları)

• Normalden iri (4 kg’nin üzerinde) bebek doğurmuş veya daha önce gebelik diyabeti geçirmiş olan kadınlar

• Yüksek tansiyonlu kişiler

• Kan yağları (kolesterol ve trigliserid düzeyleri) yüksek olan kişiler

• Daha önce gizli diyabet saptanmış kişiler

• Yumurtalık kisti (polikistik over hastalığı) bulunan kadınlar

• İnsülin direnci ile ilgili başka klinik hastalığı olan kişiler

• Kalp damar hastalıkları olan kişiler

• Organ transplantasyonu yapılan hastalar